معرفی کتاب اندیشه اصلاحی در نهضتهای اسلامی / محمد جواد صاحبی

اندیشه اصلاحی در نهضت های اسلامی ، محمّد جواد صاحبی ، قم : بوستان کتاب ، 1376 ، 368 ص ، وزیری .

یافتن روشی برای زندگی بهتر و یا به اصطلاح «نوخواهی» یا «اصلاح طلبی» عقیده ای بوده است که در طول تاریخ و در تمام دوران زندگی بشری ، همواره باعث تغییر سطح زندگی انسان به مرحله ای بالاتر و رشد یافته تر شده است .

انشعاب تمدن ها و فرهنگ های مختلف و تفاوت های موجود بین آنها ، همگی در اثر همین روحیه اصلاح طلبی بوده است که بین گروه ها و اقوام مختلف ، وجود داشته و به مرور زمان ، باعث رشد و پیشرفت آنها شده است .

تمدن اسلامی هم از این قاعده مستثنی نبوده و از زمان پیدایش تاکنون ، دچار تغییر و تحولات بسیاری شده است و در آن ، انشعابات فرقه ها و مَسلک های بسیار متنوعی از سوی افرادی که خود را صاحب ایده ها و روش های بهتری برای زندگی می دانسته اند ، آشکار گریده است . هر چند که بعضی از این تفکرات ، به هیچ وجه جنبه اصلاحی نداشته اند و نه تنها باعث پیشرفت پیروان خود نشده اند ، که موجب سقوط و نزول ارزش های انسانی و اخلاقی و بازگشت از اصول اسلامی در بین هواداران خود نیز بوده اند . اندیشه اصلاحی در نهضت های اسلامی ، نام کتابی است که به نقد و بررسی اندیشه های نوگرایانه و به اصطلاح «اصلاح طلبانه» ای می پردازد که از قرون اولیه اسلامی تا دوران معاصر ، تحت عنوان «نهضت های اصلاحی» شکل گرفته اند و از جمله به جریان هایی چون : اعتزال ، اصولیگری ، مشروطه و . . . و اصلاح طلبانی چون : سیّد جمال ، کواکبی ، عبده ، اقبال و . . . توجه نموده است .

این کتاب در هفت بخش به نام های زیر تدوین شده است :

اسلام و اندیشه اصلاحی ، مدعیان اصلاح در جامعه اسلامی، وحدت و تنوع در نهضت های اصلاحی ، نهضت های ارتجاعی و اندیشه اصلاحی ، اندیشه اصلاحی در نهضت های اسلامی اخیر ، حرکت اصلاحی شیعی قرن اخیر و بالاخره نهضت های اصلاحی شیعی در قرن حاضر .

در پایان کتاب نیز بخش مجزایی با عنوان «دو نقد و یک پاسخ» گنجانده شده است که شامل نقد آقایان رسول جعفریان (استاد تاریخ اسلام) و خالد توفیق (پژوهشگر عراقی) به این کتاب ، و پاسخ نویسنده به آنهاست .

از محمّد جواد صاحبی ، کتاب سودمند دیگری در همین موضوع و از همین ناشر ، با عنوان مبانی نهضت احیای فکر دینی به سال 1380 منتشر شده است .